Başı Hz. Peyğəmbərin başı həddindən artıq iri idi. Boyu gümüşdən ibrik kimi idi.
Burnu Burnu incə, uzun və zərif idi; əsası üstündə bir nur görünərdi, onu görənlər qartal burunlu zənn edərdilər.
Boyu Hz. Peyğəmbər orta boylu olub çox uzun deyil, qısa boylu da deyildi. Balanslı bir boyu vardı.
Saç və saqqalı Saqqalları gur idi. Saçları tünd qara idi. Vəfat etdiyində 63 yaşında idi və saqqalındakı ağ telərin sayı iyirmini keçməzdi. Nə həddindən artıq buruq idi, nə düz saçlı idi; yüngül qıvrımlı saçları vardı. Saçlarının önünün özündən ayrılması xaric onları ayırmazdı. Onun saçları qulaqları ilə çiyini arasında idi.
Gözləri Həzrəti Məhəmməd (Səv)ın gözləri iri gözəl və qara idi. Gözlərinin ağı yüngül qırmızı idi. Həzrəti Məhəmməd (Səv)ın gözləri sürməli kimi görünərdi, halbuki hər vaxt sürməli deyildi. Gözləri həmişə gülümsəyərdi. Gülmə şəkli ümumiyyətlə təbəssümidi.
Qaşları və kirpikləri Hz. Məhəmməd (Səv)ın qaşları uzun və hila kimi idi. Bir-birinə yaxın idi. İki qaşının arasında bir damar vardı. Peyğəmbər əsəbiləşdiyində bu damar görünərdi.
Alını Hz .Məhəmməd (SƏV)ın alını genişcə idi və alınında günəş işıqlığı vardı. Səcdə və iman nuru sanki alınında parlayırdı. Alını çox düz idi və heç bir tük yox idi.
Üzü Üzünün rəngi qırmızıya çalardı. Üzü nə çox ətli nə də zəif idi, yüngül yumru idi, asıq deyildi. Aydın bir üzü vardı. Üzü ayın on dördündəki bütöv ay kimi parlayardı.
Ağızı və dişləri Ağızı böyükcə idi, dişləri böyük idi. Hz Məhəmməd (SƏV)ın dişləri seyrək idi. Danışdığı zaman ön dişlərinin arasından sanki bir işıq çıxdığı görülərdi.
Gedişi Hz. Peyğəmbər gedərkən aciz və tənbəllər kimi yerməzdi çox əmin addımlarla gedərdi. Ardından gələn heç kim ona asan asan yetişə bilməzdi. Yüngül önə əyik kimi gedər, arxasından səslənildiyində boyunu çevirməz bütün bədəniylə dönərdi. Gedərkən ayaqlarını qaldırar yerə sürüməzdi.
Oturuşu Hz. Peyğəmbərin alışqan olduğu oturuş tərzi daha çox dizlərinin üzərində oturma şəklidir. Şübhəsiz Hz Peyğəmbərin bunun xaricində də oturuş şəkilləri vardır. Bunlardan biri də bardaş quraraq oturmasıdır.
Hz. Peyğəmbər bir məclisə girdiyində xüsusi bir şəkildə bir yerə oturmaz , insanların arasına girər onlar kimi otururdu.
Yuxusu Hz. Məhəmməd (SƏV) şam namazından əvvəl yatmağı, şamdan sonra isə danışmağı təsdiq etməz, erkən yatılmasını tövsiyə edərdi.
Yatmadan əvvəl dua oxucu bütün bədənini sığal çəkər, əvvəl sağ tərəfinə yatar sonra da ümumiyyətlə kürək üstü yatardı.
Paltarları Hz. Peyğəmbər müxtəlif rəng və naxışlarda paltarlar geymişdir. Ancaq daha çox ağ rəngli paltarları seçdiyi bilinməkdədir.
O, cəmiyyətdə digər insanların geydiyi paltarları geymiş, paltarının təmiz və möhkəm olmasına diqqət yetirmişdir. Yun, kətan və pambıqlı geyimlər geymiş lakin ipək parçadan edilmiş paltarları istifadə etməmişdir.
Hz. Peyğəmbərin ən sevdiyi paltar növü, qolları və yaxası olan ön tərəfi bağlı ‘kamis' deyilən köynək növüdür.
Ayaqqabıları Hz. Məhəmməd (SƏV) bəzən ayaqlarına mest, corab, nalın deyilən ayaqqabı və başmaq geymişdir. Ayaqqabı istifadə etmədiyi zamanlar da olmuşdur. Kənar yandan çirkin olacağı üçün tək ayağa ayaqqabı geyilməsini xoş qarşılamamışdır.
Bədən Baxımı Hz. Peyğəmbər müəyyən vaxtlarda dırnaqları kəsər, ətək təraşı olar, bığlarını kəsərdi. Bığını qısaldar, saqqalının bir tutamdan çoxunu kəsərdi.
Təmiz geyinər, təmiz geyimlərin geyilməsini tövsiyə edər, sol əliylə yeməz içməzdi.
O, "Əlindəki yemək qab-qacağını yumadan yatan kimsə əgər gecə başına bir müsibət gəlsə, bu vəziyyətdə qəbahəti başqasında deyil özündə görərdi"
Saç və Saqqal Baxımı Hz Peyğəmbər bədən təmizliyinə və baxımına son dərəcə əhəmiyyət verərdi. Saçına, qaşlarına və saqqalına gözəl qoxular sürməni laqeyd yanaşmayan Hz. Peyğəmbər, saçlarını və saqqalını heç bir zaman dağınıq buraxmamış, itifaka girdiyi zamanlar belə məsciddən başını uzadaraq yoldaşına yuyuzdurar və daradacaq dərəcədə saçlarının baxımına diqqət yetirmişdir.
Diş Baxımı Yeməklərdən sonra dərhal əllərini və ağızını yuyan, dişlərini təmizləyən Hz. Peyğəmbər, digər insanlara da davamlı diş təmizliyini tövsiyə edərdi.
Hz. Məhəmməd (SƏV) yeyib içdiklərinə diqqət yetirər qoxusu xoş olmayan yemək və içkilərdən uzaq dayanardı.
Dəstəmaz və duşu Hz. Məhəmməd (SƏV) təmizliyə və sağlamlığa son dərəcə əhəmiyyət verərdi. O tez-tez duş qəbul edər, bunu da israrla tövsiyə edərdi. "Heç olmazsa Cümə günləri olsun yuyunaraq gəlsəniz" deyər, Cümə yuyunmağı əmr edərdi.
Qoxu sürünməsi Hz. Peyğəmbər, gözəl qoxu sürünməyi əsla laqeyd yanaşmazdı. "Mənə dünyada üç şey sevdirildi; gözümün nuru namaz, qadın və gözəl qoxu" deyər, gözəl qoxunu geri çevirməzdi.
Dəri baxımı Hz. Məhəmməd (SƏV) zaman zaman saçlarını və bütün bədənini yuyar, saçlarını qına ilə rəngləyər və zeytunyağı ilə yağlayardı.
Hz. Məhəmməd (SƏV)ın özünə aid müəyyən təmizlik vəsaitləri vardı. Bunlar; ayna, daraq, qayçı, misvak, sürmədənlik, qoxu şüşəsi deyilə biləcək bir qutu və bir də kəlbətindən ibarət idi.
Səsi və Danışması Hz. Məhəmməd (SƏV) danışacağı sözləri seçər insanlara ən gözəl və ən xoş sözlərlə xitab edərdi. Onlara əza verəcək ağır sözlər söyləməkdən qaçınardı. Kobud, yaralayıcı üslubdan uzaq durudu.
Layiq olmayan dəyərsiz kəslərə tərifləyici sözlər söyləməz yenə layiq olmayan qiymətli kəslərə də çirkin sözlər sərf etməzdi. Hz. Məhəmməd (SƏV) sözü bəzən daha yaxşı aydın olsun deyə üç dəfə təkrarladığı olardı.
O sərtliklə şirinliyi və gözəlcə izah etmə ilə söz sayının azlığını bir yerdə yığmışdı.
Jest və mimikaları
Əlləri Hz Peyğəmbər, danışma və ünsiyyət əsnasında əllərini mükəmməl istifadə etmişdir.. Onun ünsiyyət və qarlılıqlı təsir məqsədiylə əllərini və barmaqlarını sıxlıqla istifadə etdiyinə dair qaynaqlarda bir çox rəvayət var. Bədən diliylə sözlərinə bir zənginlik və güc qatmışdır.
Əlləriylə tutması Hz. Peyğəmbər bəzən həmsöhbətinin əllərini tutmuş, bəzən öz saqqalını tutmuş, bəzən də əlini birinin üzünə qoyaraq başını başqa istiqamətə çevirmişdir.
Gülümsəməsi HZ. Məhəmməd (SƏV) gülər üzlü idi; O ə çətin zamanlarda da kədərini bildirməməyə çalışar, ətrafına pessimist bir cədvəl çəkməkdən onları üzməkdən qaçınardı. Xüsusilə sevdiyi kəsləri gördüyündə təbəssümü bir qat daha artırardı.
Hədis qaynaqlarında Hz Məhəmməd (SƏV)ın gülümsəməsiylə əlaqədar olaraq bir çox nümunə var.
Ağlaması Rəvayətlər arasında Hz Məhəmməd (SƏV)ın kədər ifadə edər mənada ağladığına dair bir çox hadisəyə rast gəlinməkdədir.
O xəstəliyi əsnasında ziyarətinə getdikləri Sad b. Udabenin vəziyyətini gördüyündə ağlamış, yenə bir səhabənin, cahiliyyə dövründə qız uşağını diri diri torpağa basdırmasına bağlı xatirəsini dinlədiyində gözyaşlarına maneə ola bilməmişdir.
Hz Məhəmməd (SƏV) bir ata olaraq oğulu İbrahimin ölümünün ardından kədəri gözyaşlarıyla birlikdə belə ifadə etmişdir. "Göz ağlar, ürək kədərlənər. Biz rəbbimizin razı olacağı sözdən başqasıyla hüznümüzü ifadə etmərik. Ey İbrahim! Biz səni itirməkdən son dərəcə qəmli və kədərliyiz. "
|